Skooluniforms in die Afrikason

Aha, die imperialisme.  Die wonder van die Britse Ryk.  Oral dra skoolleerders in Afrika, Australië en Indië uniforms as ‘n teken van onderdanigheid en eenheid.  Hare kortgeknip, hemde ingesteek, skoene gepolitoer.  En almal leer Engels.

Maar van hoeveel sin is swart skoene en ‘n langbroek in die Afrika-son?

Ons hier in Afrika het verval in ‘n klakkelose tradisie van Britse-styl skooldrag na-apery, alhoewel baadjies en dasse weinig nut vir leerders het – ook wat netheid betref.  Maak Eendrag mag?  Of is daar Eenheid in diversiteit?

Toe ek in matriek was, het ons skoolmeisies ‘n veldtog gevoer om grys meisieslangbroeke te mag dra.  Hulle argument was dat hulle bene koudkry en die kouse maklik en gereeld leer (skeur).  Die beheerliggaam (wat uit heelwat ma’s bestaan het) het geluister, en die skooldrag is gewysig.  (Vader behoede!)

Skuins teen die berg in Kaapstad dra die leerders blou jeans en ‘n wit T-hemp as skooldrag – die Duitse skool se leerders lyk netjies, hulle hare inkluis – al is die seuns s’n dikwels oor hulle ore tot by hul skouers.  Dit pas by die jeans-look.

In Melkbosstrand is daar tans ‘n privaatskool vanaf voorskool tot hoërskool wat vir die kleintjies laat gumboots dra in die winter.  Hulle kan dus rondplas en droog bly op die plaas waar die skool geleë is.

Maar by die meeste skole in Suid-Afrika word daar nie twee keer gedink oor skooldrag of haarreëls nie.  Dit is so, want dit was so en daarom moet dit so bly.

In my vorige post Lang hare en ‘n skooluniform moedig ek skole aan om gesprekke rondom netheidsreëls te begin voer sodat daar oorbeweeg kan word na ‘n waardegedrewe sisteem waarby leerders en onderwysers en ouers inkoop.

Die groot probleem tans in skole, voer ek aan, is die afwesigheid van so ‘n gesprek.  Niemand besin of bevraagteken die geldigheid van kort hare en knippies en uithanghemde nie.  Alhoewel daar nie meer tyd of mannekrag is om inspeksie te hou t.o.v. die netheid van kinders se voorkoms nie, word dit steeds halfhartig vereis en halfhartig afgedwing.

Volgens my ondervinding berispe onderwysers egter net die ongehoorsame kinders, ongeag of hulle lang hare het of nie, en laat begaan hulle die ordentlike leergieriges – ook ongeag of hulle lang hare het of nie.  My hare het regdeur my hele skoolloopbaan om my ore gekrul, maar ek’t opgelet in klas en is selde aangespreek.

So, tans in skole pas ons verouderde reëls sonder die gewensde effek halstarrig toe.  In die leerplan moet ons kritiese denke en probleemoplossingsvaardigheide vir leerders aanleer met die oog op verantwoordelike burgerskap binne ‘n demokratiese opset, maar ons vermy debatte wat enigsins outokratiese, uitgediende konstrukte binne hulle onmiddellike skoolomgewing aanspreek …want dalk kan dit moontlike verandering teweegbring.

En verandering is sleg.  As ‘n mens moet verander, dan beteken dit tog wat jy tans doen, is ongewens…?  Ai, ai, ai.  Wat ‘n mens in berekening moet bring, is die feit dat die wêreld ingrypend verander het… Juis daarom moet ons herbesin oor hoe ons dieselfde uitkomste in ‘n nuwe milieu kan bewerkstellig…  en/of ons dalk ander uitkomste moet oorweeg.  Want in ‘n veranderde wêreld is vantevore se nyd vandag se deug.  Dit is goed om krities te wees.  Om anders te wees.  Skaaptrop-mentaliteit is deesdae ongewens.

* * *

Demokrasie is nie majority rules nie.  Demokrasie beteken almal het ‘n sê: almal word verteenwoordig, en almal het mag.  As ‘n mens dus kinders laat deelneem aan gesprek, sal die enkele leerder in die skoolbeheerliggaam op die ou end die leerders se standpunt moet meedeel en die res van die SBL oortuig.  Die SBL bestaan uit sowat drie onderwysers, een administratiewe personeellid, die verteenwoordiger van die oudleerlingbond, ‘n hele spul ouers, en een leerder.  In ‘n demokrasie het almal, soos destyds in my matriekjaar die kouebeen meisiekinders, ‘n sê.

Die punt is, die mense moet praat.

En die wêreld verander.

* * *

Maar intussen dok ouers op vir dasse en gestreepte baadjies, en werk skoolwapens teen wit hempsakke vas.

Lang hare en ‘n skooluniform

Volgens die sienswyses waaruit ons kom, moes kinders gesien, maar nie gehoor word nie.  Tjoepstil in die klas sit en luister.  Hemp ingesteek en netjies.

Netheid en reëls

Want netheid is die hoeksteen van (self)dissipline.  Van gentlemanskap of jongdame-wees.  Van toekomstige sukses.  Daarom dra almal swartgepolitoerde skoene, hoog-opgetrekte kouse, langbroeke/langrompe, ‘n ingesteekte wit hemp, skooldas en -baadjie.  Kort hare as jy ‘n seun is; ponytail as jy ‘n meisie is – met knippies.

In vervloeë dae is reëls voorgehou (en toegesnou) aan leerders.  En straf toegedeel as jy dit nie gehoorsaam nie.  (Want gehoorsaamheid is ‘n deug – die jeug moet kan luister en opdragte uitvoer.)  As jy wit sokkies by ‘n skoolbroek gedra het, sou hulle jou uitken in die oggend-inspeksie; jou hare is gemeet met ‘n liniaal om jou ore.

In ‘n reëlgedrewe stelsel besluit die mense met mag (skoolhoof, onderwysers) watter waardes hulle voorop stel, en dan pas hulle dit nougeset toe volgens ononderhandelbare reëls.

Vryheid en waardes

Deesdae sukkel dinge ‘n bietjie.  Die lat is uit die onderwyser se hand, meer en meer surfer kids se hare hang in hul oë.  Hemde hang uit, skoene is vuilgeskop, sokkies sit op die enkels, das is verkeerd geknoop.  Die oumense prewel hoe die skole agteruitgaan.

Maar waarmee deal ons hier?

In ‘n demokratiese opset, is die mag verdeel tussen leerder en onderwyser.  Reëlgedrewe stelsels is uitgedien en word vervang met waardegebaseerde beginsels.  D.w.s. die leerders het onderhandelingsbevoegdheid – ‘n sê in wat die skoolreëls is en ‘n inkoop in die nastreef van ‘n gedeelde etos (stel etiese beginsels).

Die skoolgee-opset het ook verander vanaf ‘n onderwysergerigte klaskamer (waar die onderwyser die magshebber is), tot ‘n leerdergesentreerde opset waar die klem verskuif vanaf wat die gerieflikste en maklikste manier is van klasgee, tot wat die voordeligste en mees treffende manier is van leer vir die leerders (meer interaktief en konstuktivisties).

Tussenin trouble

Die probleem is egter dat bittermin skole hierdie transformasieproses erken, of begin implementeer het.  Ouer onderwysers stoom nog voort op die haarreëlswette; nuwe onderwysers dikwels ook, en die leerders rebelleer met stille verset.

Wat nodig is, is om die leerders aktief te betrek by ‘n skoolwye gesprek oor die waarde wat hulle wil heg aan die onderskeie tradisies van die verlede.  Die onderwysers en leerders moet saamgesels oor netheid vs. vryheid.  Wat word as belangrik geag?

Deesdae in skole, met die wetenskaplike backing dat leer eintlik ‘n bietjie messy is, en nie vanaf een alleswetensde onderwyser oorgegiet kan word in die oop-koppe van die korthaarkinders voor hom/haar nie, is netheid dalk nié so waardevol soos die leerder se rég tot vryheid van keuse nie.  Uit affektiewe onderrig wéét ons dat jou emosies ‘n reuse rol speel t.o.v. leer – waarom wil ons dus leerders forseer om sleg te voel oor hulle voorkoms deur hulle kuif af te laat skeer?

Versoening

Snaaks genoeg is min waardes mutually exclusive.  In die skoolgesprek oor netheid en skooluniforms en haarreëls waarmee daar weggedoen moet word, sal leerders tog ook noem dat skooluniforms tot ‘n mate lekker is, omdat almal gelyk is, en niemand hoef te worry oor wat hy/sy môre hoef aan te trek nie.  Wat nie kwl is nie, is die hemde wat ingesteek moet word nie, en die onpraktiese grysbroek en swartskoene in die somer, ens.

Dalk dan, as die onderwysers, leerders, ouers en almal gesels het, sal hulle besluit op ‘n nuwe skooluniform: jeans en ‘n wit gholfhemp met die skoollogo daarop.  En leerders wat hulle hare kan lank of kort dra, solank hulle hare uit hul oë uit gevee word wanneer ‘n onderwyser klasgee.

Of dalk besluit die leerders nee, basta, ons wil nog meer fancy klere dra, en dan kom die onderwysers met toga’s klas toe.

Die punt is, die mense moet praat.

En die wêreld verander.

Kapitalisme kom tot ‘n val. (II)

Hierdie artikel volg op Kapitalisme kom tot ‘n val.  Die volgende artikel het betrekking: http://www.orionmagazine.org/index.php/articles/article/2962/.

Ek hoor graag wat julle daarvan dink; talle interessante punte word gemaak.  Onder andere van Kellogs wat met groot sukses (voor die Tweede Wêreldoorlog) oorgeskakel het vanaf ‘n 8-ure werksdag na net 6 ure.  Die gemeenskappe het gefloreer; mense het tuingemaak en met hul kinders gespeel by die huis.  Dis jammer dis nie meer die geval nie.

Deesdae is dit voorwaar asof ons ons siel verkoop aan Mammon.  Ons verwyl al ons sonskyntyd agter ‘n lessenaar en voor ‘n rekenaarskerm.  Ons dien elke dag ons tronkstraf uit: Jy sal hard swoeg en al jou dae sal jy doringbos eet.

Is daar dus eerder ‘n spirituele revolusie op hande?  Johannes – dalk selfs die wederkoms?

FROM THE EARLIEST DAYS of the Age of Consumerism there were critics. One of the most influential was Arthur Dahlberg, whose 1932 book Jobs, Machines, and Capitalism was well known to policymakers and elected officials in Washington.

Dahlberg declared that “failure to shorten the length of the working day . . . is the primary cause of our rationing of opportunity, our excess industrial plant, our enormous wastes of competition, our high pressure advertising, [and] our economic imperialism.”

Since much of what industry produced was no longer aimed at satisfying human physical needs, a four-hour workday, he claimed, was necessary to prevent society from becoming disastrously materialistic. “By not shortening the working day when all the wood is in,” he suggested, the profit motive becomes “both the creator and satisfier of spiritual needs.” For when the profit motive can turn nowhere else, “it wraps our soap in pretty boxes and tries to convince us that that is solace to our souls.”

 (Dankie vir Francois C. se blogskakel op my vorige post – die link is afkomstig daarvandaan.)

Kapitalisme kom tot ‘n val.

Dalk is die dae van ons huidige verbruikersamelewing getel?

Wanneer ek my woonstel-posbus leegmaak van die advertensiepamflette, besef ek telkens hoe baie vermorsing daar in dié wêreld is: ondernemings probeer konstant om ‘n “vraag” te skep na ‘n onnodige “aanbod” wat hulle jou vir-slegs-hierdie-naweek-teen spesiale-uitverkoping-afslag-tarief kan bied .

Watter leefmiddele het ons werklik nodig?

Watter beroepe is onontbeerlik?

Hoeveel geld gaan in die rondte vanaf die skoenmaker na die fabriekeienaars na die handelsnaammense na die skoenwinkeleienaar na die pamfletdruk-ouens na die posafleweraar sodat ek die soveelste stuk gemorspos in die drom kan gooi?

Wanneer ek deur ‘n groot winkelsentrum stap, sien ek orals stuff te koop wat bloot oorbodig is.

Hoeveel worsrolvingers moet verder vat aan ‘n kitch ornamentjie vanaf een witolifanttafel na ‘n volgende kerkbazaar na die daaropvolgende laerskoolkermis voordat dit ook op ‘n vullishoop beland?

Kan ons ons tyd as mense nie beter benut nie?

Kan ons nie ophou om polisse te oudit van mense wat statisties nie saak maak nie?

Kan ons nie doen wat belangrik is nie?

Miskien is dit maar net ek wat tans weer moet notules skryf van vergaderings wat aanbevelings moet maak aan ‘n volgende beplanningskomitee wat moet rapportteer aan die daaropvolgende uitvoerende komitee sodat besluite bekragtig kan word deur die raad en wysigings aangebring kan word aan ‘n swaar, logge, organisasie se klonkende ratkasmasjien met geykte prosesse, prosedures en wette.

Maar is ‘n revolusie nie op hande nie?

Hoe hoog moet die voedsel- en petrolpryse styg voor ons ophou verbruik?

Dalk moet die ekonomie tot in sy moer omgestook word!

Vanwaar skep ons ‘n bestel wat akteurs en sportspelers verheerlik?  ‘n Wêreld waar almal ‘n supersize koffie afslurp voor ‘n flikkerende facebookskerm in hul gedeelde kantoorcubicles?

The end is nigh.

Binnekort gaan die millenniërs sê:  Genoeg is genoeg; langer sal ons nie voortploeter nie!  Ons wil iets bydra tot die wêreld.  Ons moet.  Dis  ons reg.

En dan gaan die voorhangsel van die kapitalistisme skeur.

Konstruktivisme #3 – Vrae vra sonder antwoorde

Almal van ons onthou ‘n onderwyser voor in die klas wat ‘n les aanbied.  Hy/sy praat oor die onderwerp en vra elke nou en dan ‘n vraag – soms gerig aan ‘n spesifieke individu; soms skiet die hande op in die lug.  Vir die onderwyser is dit ‘n geleentheid om die les te stuur in ‘n rigting, of om leerders wie se gedagtes afdwaal, te laat wakkerskrik, of om te kyk of die leerders volg wat aangaan.

Ook ken ons van vraestelle met langvrae en kortvrae – langvrae wat meestal ‘n bietjie begrip toets en kortvrae wat basiese feitekennis bepunt.

Maar wat is die doel van vrae vra aan leerders?  Wil ons regtig net regte/verkeerde antwoorde hê wat ons kan merk en bepunt vir ‘n rapport?  Wil ons net hê leerders moet kiertsregop sit in ‘n klas?

Moet vrae mooi antwoorde hê?  (…en meervoudige keusevraelyse net antwoorde wat onderling uitsluitend is? :P)

In leergesentreerde klaskamers is die rede vir vrae eerstens om leerders te laat dink – krities en bevraagtekend oor die werk te laat reflekteer – en tweedens om hulle antwoorde/ redenasies/ bykomende vrae met mekaar te laat vergelyk en bespreek.  Die onderwyser fasiliteer dié onderhandeling van kennis en begrip, en begelei hulle tot hoër orde denke (toepassing van die inligting, sowel as die opbreek en bymekaarvoeg, of integrasie van verskillende insigte wat opgedoen is, en die uiteindelike nadink en refleksie oor dit wat geleer is en hoe die nuwe werk inpas by vooraf kennis).

Om soos vorige onderwysers klas te gee, is maklik (en soms nodig).  Dit is hoekom so baie onderwysers outomaties terugval op ‘n lesingformaat met vrae-en-antwoordsessies.  Jy as onderwyser is tog die draer van kennis, laat jy die leë koppe vul… 😉

Dis moeiliker om leerders te laat dink en redeneer, en om seker te wees dat hulle gedagtes en besprekings nie afdwaal nie.  (‘n Mens moet tricky vrae vra en take uitdink wat die leerders aan die dink sal kry.)

Hoe vra jy jou vrae in die klas?

Volg hierdie skakel http://www.teacherstoolbox.co.uk/constructivism.html vir meer info oor konstruktivisme.

Konstruktivisme #2 – monkey puzzle

Multiple choice monkey puzzle (for behavioural constructivists)

Beantwoord die volgende vrae deur elke keer die nommer van die antwoord langs die letter van die vraag te skryf.

(a)  Wat is leer?

1. Die onthou en weergee van feite.
2. Die foutlose naboots van ‘n aksie wat gedemonstreer is.
3. Die vermoë om “nuwe” inligting te interpreteer/verwerk.
4. Kennis, Begrip, Toepassing, Analise, Sintese, Evaluering.

(b)  Waar leer ‘n mens?

1. In ‘n beheersde omgewing, ‘n klaskamer met rye banke, gerig na die skryfbord.
2. In ‘n opset waar diegene wat onderrig word, stilbly en luister na die onderwyser.
3. In ‘n verskeidenheid groeperings en rangskikkings afhangende van die aktiwiteit.
4. Orals waar ‘n mens se denke (meervoudige intelligensies) uitgedaag/geprikkel word.

(c)  Wanneer leer ‘n mens?

1. In die klaskamer wanneer die onderwyser nuwe werk behandel.
2. Net voor ‘n toets, deur die herhaalde deurlees en opsom van feite.
3. Kennis word die heeltyd geskep en bou voort op bestaande kennis.
4. Wanneer jou waninterpretasie (verkeerd-verstaan van iets) uitgedaag word.

(d)  Hoe leer ‘n mens?

1. Sistematies en georden volgens ‘n logiese patroon.
2. Jy leer deur waar te neem en na te boots.
3. Deur assosiasies en “logiese” verbande te trek (soms verkeerdelik) tussen nuwe kennis en bestaande kennis.
4. Deur krities te reflekteer oor nuwe inligting en bewerings.

(e)  Wat leer ‘n mens?

1. Die inhoud van ‘n sillabus.
2. Die werk wat bepunt word vir ‘n toets.
3. Slegs dit wat voldoen aan die leerder se behoeftes (en volgens hom/haar relevant is).
4. Allerande vermydingsgedrag om onaangename onderrigleersituasies te probeer vermy.

(f)  Wat beinvloed leer?

1. Jou denke (vlak van kognitiewe ontwikkeling) en wakkerheid in die klas.
2. Die sorgvuldigheid, netheid en selfdissipline van die leerder, tesame met die georganiseerdheid, struktuur en aanbieding van die leerstof deur die onderwyser.
3. Jou gemoedstoestand, emosies, selfvertroue, wilskrag, en motivering.
4. Die klasatmosfeer en openlike interaksie en uitruil van idees met mede-leerders.

(g)  Wie onderrig ‘n mens?

1. ‘n Onderwyser wat ‘n passie vir ‘n spesifieke vak het.
2. ‘n Kenner wat ‘n lesing aanbied oor ‘n betrokke onderwerp.
3. Jy is meestal jou eie leermeester en verantwoordelik vir jou eie leerproses.
4. ‘n Fasiliteerder wat leergesentreerd fokus op die leerders se behoeftes.

(h)  Waarmee word ‘n mens onderrig?

1. Transparant, handboek, swartbord.
2. Die nuwe werk (stellings) word gegee, verduidelik (bewys) en oefeninge (wat spesifiek ontwerp is om die nuwe werk vas te lê) word as huiswerk gegee, en gemerk.
3. Als en nog wat word ingespan om leerders se aandag te wek en belangstelling te prikkel – leergeleenthede word rondom take geskep.
4. Interaktiewe leerstof, rekenaarprogramme, flieks, artikels, koerantberigte en enigiets uit die regte wêreld word nader getrek; verbeeldingryke stories en grapperigheid.

(i)  Hoe word onderrigleer gemeet?

1. Die opvoeder toets die leerder se vordering met die nasien van huiswerk en die merk van toetse.
2. Die leerder kry terugvoer op sy/haar rapport met ‘n summatiewe punt.
3. Leerders identifiseer eie sterk- en swakpunte en bou ‘n portefeulje op van vordering.
4. Die onderwyser maak merendeels gebruik van formatiewe assessering (ook d.m.v. self- en eweknie-assesserings) wat beteken dat leerders terugvoer kry oor hoe hulle hul werk kan verbeter.

(j)  Wie is ‘n goeie onderwyser?

1. Iemand wat respek kan afdwing by die leerders.  Die leerders mag dit nie waag om in sy/haar klas te praat nie.
2. Iemand wie se lesinhoud logies opeenvolgend uiteengesit is en slim leerders laat uitstyg.
3. Iemand wat leerders krities kan laat dink en die werk wat gedoen word, aktief te bevraagteken.
4. Iemand wat die hele klas se vordering in ag neem en leerstrategieë vir swak en sterk leerders ontwikkel.

Ignorance is underrated

Ek lees graag Scott Adams se aweregse humor op die Dilbert blog (volg gerus die link op my blogroll).  Hier is ‘n kort uittreksel uit vandag se inskrywing Ignorance is underrated.  Geniet dit!

If you step it up a level, and consider how many voters understand the complexities of international trade policies, or economics, or national defense, the stakes are higher. If the country gets any one of those things wrong, it’s a disaster.  But experts always disagree on the complex issues. When knowledgable people can’t agree on the best course of action, there’s no reason to think ignorance will get you to a worse place than knowledge. The only thing you can know for sure is that the ignorant people wasted less time reading about things that didn’t help.

Amazingly, the government still functions, albeit inefficiently, in spite of all this ignorance. It does this simply by observing what didn’t work last time and occasionally trying something new next time. Apparently that is enough to limp along. It works for ants and it works for us. Or at least I think it works for ants. I’m actually quite ignorant about ant behavior, but notice how it doesn’t matter?

Nee-nee, hy praat nie van Suid-Afrika of Zim se regering nie!  Hm… maar hy het toevallig gister, interessant genoeg, wel iets oor Zimbabwe kwytgeraak:

I don’t know how well the school system in Zimbabwe is preparing its citizens, but it takes a lot of math to plan a trip to the market. “Let’s see, that’s four million percent inflation annually, convert to a daily figure, calculate the time it takes to get to the market, and QUICK, LOAD THE ZEBRA CART!” If you paused for an unscheduled stop at the unspeakably horrible poop hole, you’d have to start all over.